Een gaaf idee moet ook gerealiseerd worden; daar zit het interessante snijvlak.
Als bestuursvoorzitter van De Alliantie is Rob Haans al jaren lid van het Opdrachtgeversforum voor de Bouw. Toen de oproep voor een nieuw bestuur voor De Bouwcampus zich vanuit dat gremium voordeed, aarzelde Rob geen moment: "Het is voor mij de plek waar je aan scale-up werkt. Hier vindt de praktische vertaling van het denken naar het doen plaats. En dat vind ik de leukste plek die er bestaat, omdat je verplicht wordt 'anders' te denken en te doen. En omdat er een brug geslagen wordt tussen de innovaties en de praktijk. Daar heb je mensen en partijen bij nodig die enthousiast zijn om hun cases in te brengen. Dat proces gebeurt bij De Bouwcampus: precies op het grensvlak van slimme dingen bedenken en met die innovaties tot oplossingen komen voor de lange termijn, samen met de overheid, marktpartijen en kennisinstellingen."
Het is een kwestie van doen, doen en nog eens doen
Op de vraag hoe dit soort processen voor verandering kunnen zorgen, zegt Rob: "Het gaat niet alleen over 'een effectieve innovatie', 'technische productie' en 'opdrachtgeverschap', maar meer nog over de ontvankelijkheid binnen organisaties en de belangen die er zijn om die innovatie toe te passen. We hebben het over cultuurverandering, de ruimte geven aan vernieuwing, het lerend vermogen van een organisatie en ook zeker over een gevoel van urgentie om te veranderen. Ik gebruik hiervoor de metafoor 'the carrot & the stick', waarbij de carrot staat voor de nice to have; kijk eens wat een geweldige innovatie. En de stick staat voor de need to have: als we het niet doen, hebben we een probleem."
En als mensen uiteindelijk het belang van verandering inzien, hoe komt men dan tot opschaling? "Volgens mij is dat een kwestie van doen, doen en nog eens doen. Dat is waar scale-up om draait, door te doen kom je tot opschaling en versnelling. Overigens: daarin is het zeker van belang ruimte te geven om te falen, dat is onderdeel van het leerproces."
Een wereld tussen ‘wens’ en ‘feitelijk handelen’
Terugkijkend op 2021 stipt Rob het traject Industriële Woningbouw aan, omdat hij daar een stevige ontwikkeling ziet, vooral op dat lerend vermogen. "Ik zie steeds meer actie op bouwstromen, zoals bouwstroom Haaglanden. De Bouwcampus zit daar behoorlijk tussen, op veel plekken. Het feit dat deze nu in veel meer regio’s in Nederland worden opgezet, zegt veel. Het vergt van partijen dat ze uit hun eigen praktijk moeten stappen, soms moeten standaardiseren en niet perse hun programma van eisen meekrijgen. Dat kan leiden tot confrontaties met de werkelijkheid, zoals in Eindhoven het geval was. Hoewel was gesteld dat de vergunningen op dezelfde wijze zouden worden behandeld en toegekend in de gemeenten rondom Eindhoven, werd dit niet goed toegepast. Dat is een enorm leerpunt dat nu omarmd is; je ziet dat nu vorderingen worden gemaakt. In feite zijn deze lessen zeer waardevol in de transitie; tussen de wens en feitelijk handelen zitten vaak veel stappen."
‘Als je geen fouten maakt, heb je niet genoeg geprobeerd’
"Ik denk dat het ook heel belangrijk is om die processen te blijven delen, om mensen mee te nemen. Stel dat je een opzichter bent, je bent gewend om met een schroevendraaier langs de kozijnen te gaan om te bepalen waar onderhoud gepleegd moet worden. Op een dag krijg je te horen dat jouw werk kan worden overgenomen door het gebruik van drones, die foto’s maken van de panden, en dat op basis van die foto’s kan worden bepaald of onderhoud nodig is. Dat is het abstracte verhaal dat je hoort. Je zult nauwelijks geneigd zijn mee te bewegen. Maar stel dat je meedraait in de pilot en de kans krijgt om dronepiloot te worden, om juist met jouw kennis met deze digitale data aan de slag te gaan, dan ben je wellicht sneller bereid, sterker nog, enthousiast, om je om te scholen en deze kans aan te pakken. Juist dat is een domein wat bij De Bouwcampus hoort; hier zijn de mensen bereid om te leren door te doen, fouten te maken (en niet wegmoffelen) en er lering uit trekken. Immers: als je geen fouten maakt, heb je niet genoeg geprobeerd. Maak je er te veel: leer je niet genoeg…"
Aandacht voor koppelkansen
Rob merkt op dat er heel veel gebeurt bij De Bouwcampus, op verschillende vlakken: van slim materiaalgebruik en het vormen van lokale coalities in de ondergrond tot biobased materialen en de portfolioaanpak. "Wat De Bouwcampus in 2021 meer heeft gedaan en wat ik in 2022 ook hoop te zien, zijn de koppelkansen. Focus is belangrijk, dat geldt ook voor de trajecten, maar soms moet je wel keuzes maken en dan is het goed te weten dat er ook een 'combinatie' gemaakt kan worden. Om het eenvoudiger te maken: je kunt kiezen tussen eten en drinken, maar het is verstandiger het allebei te doen. Zo is het ook voor de trajecten: je kunt kiezen voor focus op houtbouw of circulaire herontwikkeling, maar waarom niet allebei?"
Van intentie naar commitment; doe mee op die goede energie
"Voor 2022 wens ik nog meer accent op 'van intentie naar commitment'; dat partijen werkelijk intekenen, dat zij meedoen voor een bepaald volume bijvoorbeeld. We zien het in de bouwstromen gebeuren en dat gun ik op alle activiteiten in de verschillende opgaven. Aan de betrokkenheid van de transitiemanagers- en medewerkers op De Bouwcampus ligt het zeker niet: bevlogenheid is daar massief aanwezig. Daarom roep ik iedereen op om daar gebruik van te maken, vaar en doe mee op die goede energie!"