In de zuidelijke Randstad moeten tot 2040 circa 240.000 woningen worden gerealiseerd, waarvan zeker 170.000 in bestaand, stedelijk gebied. Een tekort aan bouwcapaciteit is een bedreiging voor het realiseren van de woningbouwdoelen. Uit diverse verkennende bijeenkomsten van De Bouwcampus is naar voren gekomen dat één van de oplossingen voor het tekort aan bouwcapaciteit een industrialisatie van de woningbouw is; de woning wordt als compleet seriematig product gezien in plaats van traditioneel projectgebonden op de bouwplaats samengesteld bouwwerk. Bijkomende voordelen van industrialisatie: minder (stikstof)uitstoot op de bouwlocatie, reductie van arbeidsinzet per woning, efficiënter gebruik van materialen, circulair bouwen, verlaging van faalkosten (waardoor reductie van de kostprijs), kwaliteitsverbetering door procesbeheersing en verlaging van overlast op de bouwplaats.

Er zijn meerdere aanbieders van geïndustrialiseerde woningbouwsystemen, maar in Nederland wordt woningbouw nog beperkt via deze weg gerealiseerd. Verdergaande industrialisatie vraagt om regie in aantallen, systeembegrenzingen en tijd. De Provincie Zuid-Holland heeft De Bouwcampus gevraagd om in co-creatie met gemeenten, aannemers, ontwerpers, ontwikkelaars, toeleveranciers en kennisinstellingen oplossingen te ontwikkelen voor het vraagstuk: Hoe kan een structurele versnelling en opschaling van industriële woningbouw worden bereikt? De Verstedelijkingsalliantie is hierbij een van de belangrijke betrokkenen.

Doe mee aan het transitietraject en zorg mede voor schaalvergroting van geïndustrialiseerde woningbouw!

Industrialisatie in de praktijk

In het kader van Transitie in de Praktijk trok De Bouwcampus er met genodigden en experts op uit. Zo hebben we Homes Factory in Breda bezocht. Daar produceren ze in de fabriek eengezinswoningen maar ook patiowoningen en appartementen. Het tweede bezoek betrof het hoogste houten appartementengebouw in Rotterdam: Sawa. Ook daar worden geprefabriceerde modules uit de fabriek op de bouwplaats 'in elkaar gezet'.

Aanleiding

Vanwege tekorten in de bouwcapaciteit stijgen de kosten voor bouwprojecten. Dit zet de haalbaarheid, kwaliteit en betaalbaarheid van binnenstedelijke projecten onder druk. Uit een eerder co-creatietraject is een belangrijke doorbraak geformuleerd voor het snel realiseren van woningen: het opschalen van de industriële woningbouw. Dit wordt onderschreven door het Ministerie van Binnenlandse Zaken (Motie van de leden Dik-Faber en Van Eijs over proeftuinen voor innovatie en een impuls voor prefab) en provincies (Coalitieakkoord Provincie Zuid-Holland). Ook in de Woondeal wordt industriële woningbouw genoemd om voor de noodzakelijke versnelling te zorgen.

Alle partijen in de bouwkolom hebben belang bij een continue bouwstroom. Flexibele, hoogwaardige en industrieel vervaardigde woningbouwconcepten kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de continue bouwstroom omdat deze minder afhankelijk zijn van het personeelstekort. Bovendien hebben industrieel vervaardigde woningen een kortere productietijd en een stabielere marktprijs. Door voor een langere periode het gewenste productievolume en de -typologie vast te leggen kan de aanbodzijde investeren in innovatie en opschaling van het productievolume.

Op technisch vlak is er veel onderzocht en ontwikkeld, maar toch komt industrialisatie niet van de grond. Integraal werken en ontwikkelen binnen de huidige wetgeving, bestaande bureaucratie en marktwerking is enorm complex. Door de huidige maatschappelijke druk en bestuurlijke bereidheid en regie is nu de tijd om het daadwerkelijk te gaan doen!

Doel

Industrialisatie is een middel om een aantal dilemma’s in de bouw structureel op te lossen. De woningbouwcrisis biedt de kans om via industrialisatie de bouw te versnellen, te verduurzamen, de arbeidsproductiviteit te verhogen, gezond rendement te behalen en continu te vernieuwen. De Bouwcampus jaagt de transitie naar duurzaam bouwen aan. Wij anticiperen op schaarste in woningen, arbeidskrachten, ruimte en grondstoffen. Alleen een systemische vernieuwing leidt tot industrialisatie en de daarmee verwachte versnelling van woningbouwontwikkeling en –productie, verduurzaming (biobased en circulair) en kostenreductie. Een kritisch continu volume is nodig om dit ingrijpende transitieproces op gang te brengen.   

Onze transitiedoelstelling is daarom 50% industriële woningbouw (IW) in 2030. Als dit lukt, heeft industrialisatie significant bijgedragen aan het oplossen van de huidige woningbouwcrisis. En het lukt als wij nu samen kiezen voor een industrieel ontwikkel- en realisatieproces; oftewel vergaande industrialisatie van de woningbouw! 

Aanpak

We nodigen gemeenten, aannemers, ontwerpers, ontwikkelaars, toeleveranciers en kennisinstellingen uit om gezamenlijk oplossingen voor het vraagstuk te ontwikkelen. Hiervoor organiseert De Bouwcampus in samenwerking met de Provincie Zuid-Holland en de Verstedelijkingsalliantie co-creatiesessies. 

#Zetdewoningbouwaan

Op dit moment wordt industrieel ontwikkelen en bouwen nog te vaak als ongewenst en niet relevant gezien en daardoor buiten spel gezet. Met die reden is De Bouwcampus de campagne #Zetdewoningbouwaan gestart, om het negatieve imago van industriële woningbouw te doorbreken. In 2022 is hiervoor een online peiling opengezet in samenwerking met Swipocratie. Meer dan 150 mensen hebben de peiling ingevuld, waarbij meer dan 90% aangaf dat industrieel bouwen de woningbouw helpt te versnellen. Bekijk de uitkomsten hier.

Als gemeenten, provincies, ontwikkelaars en woningcorporaties hun woningvragen bundelen, dan levert dat meer continuïteit en zekerheid op voor aanbieders. Zij krijgen het vertrouwen en financiële mogelijkheden om hun productieproces winstgevend te maken.

De Bouwcampus is ervan overtuigd dat woningen sneller, goedkoper, circulair én modulair gebouwd kunnen gaan worden door middel van vergaande industrialisatie. Snel, smaakvol en steengoed dus. Graag overtuigen wij jou ook. Ontdek het onbenutte vermogen, sluit je met jouw vraag aan en #zetdewoningbouwaan! Ga naar www.zetdewoningbouwaan.nl. 

Coalitiepartners

De coalitiepartners zijn Provincie Zuid-Holland en de Verstedelijkingsalliantie. Andere aangesloten partijen Aedes, NEPROM en De Innovatieversneller.