“Dit is een terugkomdag, maar dat doet me denken aan dat je na moet blijven op school, en dat wil niemand. Ik zou dit liever een doorpakdag noemen, want dat is wat we écht gaan doen,” zegt Wytze Kuijper, transitie-expert bij De Bouwcampus tijdens zijn opening van de terugkomdag over circulaire herinrichting. Een hechte groep professionals uit de hele keten kwam op dinsdag 23 april samen om door te pakken op de vier werksporen; de marktplaats, de flowchart, de maatstaf en multifunctionele toepasbaarheid.
Decor van deze doorpakbijeenkomst is Hive, het innovatiecentrum van Heijmans in Rosmalen. Het pand, dat oorspronkelijk een autogarage was, is circulair gerenoveerd en ingericht tot de toekomstgerichte werk- en verzamelplek die het nu is. Zo zijn de akoestische panelen aan het plafond gemaakt van spijkerbroeken, hangen er nog stukken systeemplafond van de vorige gebruiker en zijn de kantooronderdelen verzameld uit eigen projecten van Heijmans. “Dat is het voordeel van wat we doen. We kunnen overal wel wat vandaan plukken om het hier in Hive een nieuw leven te geven,” vertelt Maarten van Rossum, duurzaamheidsconsultant bij Heijmans.
De begroeting ging als vrienden die elkaar al een tijd niet hebben gezien. Vorig jaar waren de meesten dan ook voor twee dagen bij elkaar geweest om uiteindelijk de vier werksporen vorm te bepalen. Deze sfeer liep over op de door Heijmans heerlijk verzorgde lunch waarna een korte rondleiding door het innovatiecentrum begon. Daarna verhuisde de deelnemers naar de vergaderruimte om ter zake te komen. Wytze Kuijper trapte de bijeenkomst af met een terugblik op de future search tweedaagse, waar de partijen twee dagen samen overnachtten om zich te buigen over de uitdagingen in de circulaire herinrichting. Hier zijn tevens de vier werksporen ontstaan. Verder besprak hij de opgedane inzichten, de versnellers en de vertragers van het traject.
Eén marktplaats
Vervolgens was het tijd voor een update van de vier sporen. Roos van Borrendam, adviseur circulariteit en duurzaamheid bij stichting Insert, begon met een update over de Circulaire Marktplaats. “Er is momenteel een enorme wildgroei aan circulaire marktplaatsen, er zijn er intussen meer dan tweehonderd waar wij van weten,” vertelt Roos. “Daarom willen we met onze ‘Insert Marktplaats’ een platform creëren waar al deze marktplaatsen op één plek samenkomen.” Het idee is dan ook om al die marktplaatsen te koppelen met de Insert Marktplaats zodat de producten automatisch op de site komen. Zo ontstaat er een win-win voor zowel de koper als de verkoper. Immers, de koper krijgt een groter overzicht op wat er op de markt is en de verkopende partij wordt beter zichtbaar.
Momenteel bevindt de marktplaats zich nog in de pilotfase. Insert is bezig met drie partijen om de eerste koppeling mee te maken, en daarop verder te bouwen. “Het doel is om minimaal de helft van de marktplaatsen aan ons platform te koppelen,” zegt Roos.
Flowchart
Leo Oosterveen, transitiemanager bij De Bouwcampus, nam vervolgens het stokje over en praatte de aanwezigen bij over de flowchart. Deze fungeert als handvat voor de circulaire herinrichting van utiliteitsgebouwen en is twee maanden geleden officieel gelanceerd. Leo nam de groep mee in de te doorlopen stappen en gaf iedereen een fysiek geprinte versie van de chart. “Het is de bedoeling dat de chart de standaard voor de hele keten gaat worden. Met deze eerste versie is nu gelijk een eerste stap gezet. Nu moeten we de flowchart verspreiden en zoveel mogelijk gebruiken. Dan kunnen we ermee verder.” Er kwamen veel positieve geluiden uit de zaal bij het bekijken van de flowchart. “Iedereen is op zoek naar houvast. Dit helpt ook écht om met circulaire herinrichting wat te gaan doen,” zo merkte één van de aanwezige op.
Klik hier om de flowchart te zien en voor meer informatie.
Eén maatstaf
Hierna was de maatstaf aan de beurt en nam Johan Bakker, directeur projectmanagement bij CBRE het woord. Het doel van de maatstaf is om één standaard te hebben als het gaat om circulariteits- en duurzaamheidsdoelen. Hierin staan meetbaarheid en vergelijkbaarheid centraal. “Het Nieuwe Normaal van Cirkelstad is hiervoor een uitkomst,” benadrukte Bakker. De vervolgstap van het project is dan ook om af te wegen of het realistisch is om bestaande projecten na te lopen met de indicatoren van Het Nieuwe Normaal en inzichtelijk te krijgen welke info al beschikbaar is en wat nog mist.
Multifunctionele toepassing
De laatste update kwam van Moritz Prophet, architect bij het atelier politiebouwmeester over de multifunctionele toepassing van gebouwen. Met de politie als decor heeft de groep acties in vijf stappen gedefinieerd. De eerste stap is dat de politie getekend heeft voor Het Nieuwe Normaal. De tweede stap is het formuleren van nieuwe uitgangspunten van de uitvoeringskaders en het invullen van de selectiecriteria. “Met de derde stap,” zei Moritz, “gaan we echt dingen doen. In deze stap onderzoeken we namelijk in samenwerking met Superuse Architecten circulariteitscriteria. Ook doen we een uitvraag voor een fictief Teambureau voor het politiekorps. Hoe gaat deze er circulair en modulair uitzien? Het doel is om dit alles nog dit jaar zichtbaar in kaart te hebben.”
In de vierde stap wordt onderzoek gedaan naar circulaire sloop-herinrichting. Ten slotte is de laatste stap hulpvragen naar de groep zelf. “Hoe moeten we circulaire uitvragen vormgeven? Hoe verhouden zich onze esthetische criteria (ruimtelijke kwaliteit, expressie) tot de criteria van Het Nieuwe Normaal? En kunnen we een bandbreedte omschrijven voor de eisen aan ruimtelijke kwaliteit m.b.t. circulaire herinrichting?” somde Prophet de voornaamste vragen aan de groep op.
Kennisuitwisseling
Na de updates stonden er diverse break-out sessies op het programma. De vier sporen werden verdeeld over twee blokken waarin twee sporen per blok werden besproken. Over de marktplaats kwam kenniswisseling ter sprake. Het belang van de relevantie van informatie voor de zoeker was hier de kern. Bij de flowchart werd de verdere ontwikkeling besproken. Het is nu de bedoeling dat de chart in gebruik genomen wordt zodat er feedback komt om hem te optimaliseren. Voor de maatstaf is het contact tussen Johan en Het Nieuwe Normaal besproken. Het Nieuwe Normaal toont interesse in het bijvoegen van een tab ‘fit-out’, wat nu nog mist, en wil partijen mobiliseren om het van de grond te krijgen. Uit de break-out van de multifunctionele toepassing kwam het belang van het snel betrekken van stakeholders en aannemers. Hierbij is een goede communicatie cruciaal.
Afsluiting
Ten slotte was er een borrel waarin er nog veel nabesproken werd. “Eén partij kan dit niet alleen, we moeten dit met de hele keten doen,” gaven Bart Breedijk van Heijmans en Johan Bakker aan. Er heerste een saamhorigheid die vaak alleen ontstaat wanneer mensen veel met elkaar samenwerken. “Als je elkaar beter leert kennen weet je wat je moet verwachten. Dan durf je in een uitvraag ook harder te zijn voor circulariteit omdat je deze mensen achter je hebt staan,” beaamde Rudolf Muis, circulariteitsmakelaar bij het Rijksvastgoedbedrijf op zijn beurt. Kortom, wordt vervolgd.
