Toen Optopo 1,5 jaar geleden begon, zag het consortium enthousiasme voor optoppen, maar de vraag was: waar te beginnen? Er werden cijfers genoemd, zoals 100.000 of 50.000 optopwoningen, maar de echte potentie per complex was onduidelijk. Daarom ontwikkelden zij de Optopo-tool, die gebouwen een optop-potentiescore geeft op basis van een multicriteria-analyse. Stakeholders kunnen zelf prioriteiten instellen, bijvoorbeeld verduurzaming. Met onze dynamische kaart in het PIM-platform voor Zuid-Holland kan men afwegingen maken en direct zien welke gebouwen het meest geschikt zijn voor optoppen. Dit bevordert het gesprek en het inzicht in potentie.

LEES MEER

Wonen op Niveau heeft de aanpak voor het optoppen van garageboxen en parkeerterreinen in twee delen gesplitst. Eerst voerden ze een geografische analyse uit in heel Zuid-Holland om de potentiële locaties en aantallen te bepalen. Daarnaast hielden ze interviews met wooncorporaties, gemeenten en kennispartners om kwalitatief te onderzoeken welke obstakels er zijn en hoe opschaling mogelijk is. Dit bevestigde dat garageboxen en parkeerterreinen veel potentie hebben, zowel sociaal als ruimtelijk. Ze zijn verspreid over wijken, waardoor verdichting goed gespreid kan worden. Gemeenten en wooncorporaties steunen deze initiatieven ook sterk. (Foto Karim Jaspers).

LEES MEER

Creative City Solutions onderzocht honderd oplossingen en ontdekte drie typen opstoppingen: mega-opstoppingen (bijv. 400 woningen toevoegen), transformatie-opstoppingen (leegstaande panden ombouwen), en oppoppen in bewoonde staat, waar de grootste kansen liggen. Elk project vereist echter haalbaarheidsstudies, die vaak duur zijn (€60.000-80.000). Omdat veel processen herhaald worden, ontwikkelden ze een platform om besluitvormers en initiatiefnemers te helpen deze trajecten efficiënter te doorlopen. Zo kunnen kosten worden bespaard voordat duidelijk is of een opstopping haalbaar is.

LEES MEER

Het Optopcollectief heeft twee knelpunten geïdentificeerd: juridische barrières voor het optoppen van appartementencomplexen en financiering. Uit onderzoek bleek dat VvE's vrijwel unanieme steun nodig hebben voor optoppen, wat lastig is omdat één tegenstem het plan kan stoppen. In Frankrijk is slechts een tweederde meerderheid vereist, wat het Optopcollectief nu ook in Nederland bepleit heeft. Eerder dit jaar (2024) heeft de Tweede Kamer unaniem een motie aangenomen om dit te onderzoeken. In Frankrijk leidde een wetswijziging tot een stijging in optopprojecten. Het Optopcollectief hoopt op vergelijkbare resultaten in Nederland. 

LEES MEER

De grootste uitdaging bij optoppen is niet alleen het maken van plannen, maar ervoor zorgen dat de projecten ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. In Rotterdam IJsselmonde is de optopcoalitie VORM-Avans concreet aan de slag gegaan met een optopproject. De volgende stap is de afronding en succesvolle realisatie, zodat dezelfde woningen kunnen toepassen op meerdere bouwblokken van woningcorporatie Woonbron in de buurt.

“Als dat lukt, voegen we echt woningen toe en maken we samen een verschil. Optoppen kan zo bijdragen aan het aanpakken van het woningtekort,” aldus VORM-Avans.

LEES MEER

De volgende stap is het opschalen van de optopprojecten, gezien de urgentie van het woningbouwprogramma. De eerste pilots zijn gestart, maar voor grootschalige implementatie moeten we anders te werk gaan dan voorheen. De landelijke aanpak van het ministerie van BZK, in samenwerking met partners, is bedoeld om bouwstromen te bundelen, processen te standaardiseren en slimmer te werken. De lessen die de teams de afgelopen twee jaar hebben geleerd, moeten nu versneld en op nieuwe manieren worden toegepast om sneller resultaten te boeken dan we gewend zijn. Dit is essentieel om aan de woningbouwdoelen te voldoen, aldus de initiatiefnemers De Bouwcampus, Holland Houtland en de provincie Zuid Holland.