De Bouwcampus

in beeld 2020

Met verhalen, quotes, een video-interview en de resultaten van trajecten geven wij jou graag een beeld van het werk van De Bouwcampus anno 2020-2021.

Terugblik

Nynke Sijtsma, directeur van De Bouwcampus, blikt terug op 2020

2020: Een bijzonder en onvoorstelbaar jaar voor iedereen. Ook voor De Bouwcampus. Verbindingen leggen die normaal gesproken niet zomaar ontstaan en samen met de hele keten werken aan concrete opgaven. Van de ene op de andere dag werd de fysieke wereld een digitale. Al snel was ons antwoord daarop de Virtuele Bouwcampus. Met succes.

Inmiddels lopen er 14 trajecten en is ons team meer dan verdubbeld. Onze aanpak om met meerdere partijen te werken aan concrete bouwopgaven die bijdragen aan maatschappelijke opgaven, spreekt aan. Wanneer mensen elkaar ontmoeten, blijken er vaak veel minder verschillen in de opgaven te zitten dan vooraf gedacht. Zoals bij het traject Emissieloos Bouwen; of het nu gaat om het bouwen van woningen, een noodhospitaal of het ontwikkelen van het gebied rondom een treinstation, er zijn veel overeenkomsten als je je er samen verder in verdiept.

Ons doel is transities in de bouwwereld versnellen, zodat de bouwsector meer maatschappelijke waarde levert. Dat doen wij door ons te richten op het opschalen en versnellen van bewezen innovaties in de bouw. Er is namelijk heel veel wat nu al kan. De crux zit ‘m in het op grote schaal toepassen in de praktijk. Wij versnellen de transities door ons te richten op herhalen en de lessen van het ene project toe te passen in het volgende. Hét antwoord heeft niemand, daarvoor is de opgave veel te complex. Maar we helpen elkaar, de bouwwereld en de maatschappij door in de praktijk te laten zien wat nu wél kan. Dat overstijgt vaak het korte-termijn-belang van een individuele organisatie.

Transitie is een kwestie van lange adem. Het gaat om de wisselwerking tussen lange-termijn-ambities en korte-termijn-acties. Het is echt ingewikkeld om binnen en tussen individuele organisaties wezenlijke veranderingen door te voeren waarvan de positieve maatschappelijke effecten niet direct zichtbaar zijn. Projecten zien als onderdeel van een groter systeem van relaties. Dit vraagt van de meeste organisaties een heel ander, nieuw perspectief. Tijdens de BOUWtalks die wij in 2020 gestart zijn nadat bleek dat onze TransitieTours door Nederland voorlopig even op de plank moesten blijven liggen, heeft onder andere Wim Leendertse ons in dit onderwerp meegenomen. De BOUWtalks die we in samenwerking met Jonge Geesten organiseren zijn hier te bekijken.

In deze uitgave krijg je een impressie van onze activiteiten en behaalde resultaten in 2020. Ook blikken we vooruit. Spreekt onze aanpak aan en heb je een vergelijkbaar vraagstuk op tafel liggen? Sluit je dan aan bij onze transitietrajecten. Ga naar: debouwcampus.nl/ikdoemee!

Nynke Sijtsma
Directeur De Bouwcampus

Stand van zaken

Welke trajecten lopen er en wat is tot nu toe bereikt?

Binnen drie maatschappelijke opgaven richten we transitietrajecten in voor vraagstukken met een brede basis van vraageigenaren: Vervanging & Renovatie Infrastructuur, Verduurzaming Gebouwen en Omgeving en Herinrichting Stedelijke Ondergrond. Daarmee zorgen we voor de gewenste schaalsprong. Oplossingen die ontstaan, zijn gericht op opschaling, repeteerbaarheid en versnelling. Kansrijke ideeën toetsen we in praktijkomgevingen. Alle inzichten delen wij open en transparant.

Scroll door de trajecten of klik op een specifiek traject en lees over de transitievoortgang.

Portfolioaanpak Bruggen

Naar een uniforme werkvorm voor vervanging en renovatie

De gewenste transitie van de bouwsector

Project- en organisatie-overstijgend kijken we naar de totale behoefte ten aanzien van de vervangings- en renovatieopgave. Daarnaast richten wde marktbenadering zo in dat er voldoende schaalgrootte en continuïteit is om innovatie te versnellen endoor industrialisatie de productiviteit in de leveringsketen te verhogen.

De coalitiepartners

Eigenaren van bruggen:

  • Rijkswaterstaat
  • Provincie Noord-Holland
  • Gemeente Amsterdam

Waar staan we nu?

Opdrachtnemers geven vorm aan de wens om de renovatie seriematig aan te pakken door een aantal vergelijkbare bruggen gezamenlijk op de markt te zetten. Rijkswaterstaat en de Provincie Noord-Holland bereiden nu samen de eerste gezamenlijke aanbesteding van vier bruggen in Noord-Holland voor: de Balgzandbrug, Buitenhuizerbrug
Stolperbasculebrug en Schagerbrug. Zaken als contractvorm en voorwaarden zijn nog niet bepaald. 

De Bouwcampus organiseert een co-creatief proces om te komen tot een concrete wijze van aanbesteding en contractering in de eerste helft van 2021. Andere opdrachtgevers worden door De Bouwcampus, ook in 2021, actief benaderd om zich aan te sluiten. 

Het streven is om in het komende jaar meer en grotere series van bruggen in de markt te zetten en zo werkenderwijs te komen tot een gestandaardiseerde, programmatisch repeteerbare aanpak. Tegelijk werken de betrokken opdrachtgevers aan uniformering van hun specificaties; hun wensen en eisen. 

Om te leren van good practices, van terugkerende vraagstukken en belemmeringen rondom de portfolioaanpak is een community gestart vanuit opdrachtgevende en aanbiedende zijde en kennisinstellingen.

Spreekt de portfolioaanpak je aan en wil je meedenken én -doen in 2021? Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Portfolioaanpak sluizen

Kennis- en innovatieagenda sluizen

De gewenste transitie van de bouwsector

Project- en organisatie-overstijgend kijken we naar de totale behoefte ten aanzien van de vervangings- en renovatieopgave. Daarnaast richten we de marktbenadering zo in dat er voldoende schaalgrootte en continuïteit is om innovatie te versnellen en door industrialisatie de productiviteit in de leveringsketen te verhogen. 

De coalitiepartners

Eigenaren van sluizen:

  • Rijkswaterstaat

Andere partijen:

  • Koninklijke NLingenieurs
  • Bouwend Nederland
  • Techniek Nederland
  • Kennisplatform Natte Kunstwerken

Waar staan we nu?

Dit traject is net gestart. Qua aanpak verschilt Portfolioaanpak Sluizen van Portfolioaanpak Bruggen doordat er maar één opdrachtgever is, Rijkswaterstaat, met een groot aantal sluizen (ca. 130) dat vervangen of gerenoveerd moet worden. Aansluiting van andere opdrachtgevers is niet noodzakelijk om te komen tot seriematige benadering van de markt.

In 2020 zijn voorbereidingen getroffen om in 2021 een concreet portfolio samen te stellen van vervangings- en renovatieprojecten van sluizen. Er is een coalitie van partijen gevormd die samenwerkt aan de kennis- en innovatieagenda voor sluizen. Zo kan scherp in beeld worden gebracht waar de grootste kansen liggen om de opgave voor de sluizen sneller, beter en goedkoper in te vullen. Deze coalitie zal in 2021 de basis vormen om te komen tot seriematige marktbenadering.

Werk mee om de sluizenopgave sneller, beter en goedkoper in te vullen. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Hergebruik kunstwerken

Transitietraject over hergebruik als het nieuwe normaal

De gewenste transitie van de bouwsector

Project-overstijgend en zelfs organisatie-overstijgend kijken naar de totale behoefte aan huidige en toekomstig gewenste functionaliteit. Een kunstwerk dat op de ene locatie niet meer past, kan ergens anders nog prima dienstdoen. Daar is een andere wijze van asset management en samenwerking tussen eigenaren voor nodig.

De coalitiepartners

Eigenaren van bruggen:

  • Provincie Noord-Holland

Andere partijen:

  • Circulair asset management i.s.m. iAMPro
  • Circulaire Jongeren Challenge over Hergebruik bruggen: een samenwerkingsverband tussen De Bouwcampus, Platform WOW en Jonge Geesten

Waar staan we nu?

De Bouwcampus is in 2020 een traject gestart, maar er is nog geen coalitie gevormd van eigenaren van assets die de strategie van hergebruik van bestaande kunstwerken verkent in de praktijk. Er zijn wel incidentele projecten waar hergebruik van een kunstwerk aandacht krijgt.

In 2020 zijn activiteiten georganiseerd om het onderwerp op de kaart te zetten en te ontdekken of er energie op dit onderwerp zit in de sector.

  • Ten eerste is een community opgericht over circulair asset management. Hiermee dragen we bij aan de informatie-uitwisseling voor asset managers. Het bewustzijn bij asset managers groeit hierdoor.
  • Ten tweede is een challenge - specifiek gericht op jongeren - georganiseerd met als vraag hoe een brug een tweede leven kan krijgen, als brug danwel als iets anders.

Met de challenge is een samenwerkingsverband van jongerenorganisaties in de keten gevormd. De opzet kan in 2021 ook voor andere Bouwcampus-trajecten gebruikt worden.

Hergebruik van (onderdelen van) kunstwerken biedt zeker kansen. Dat blijkt uit de voorstellen die het bedrijfsleven heeft gedaan aan Rijkswaterstaat voor de SBIR Circulaire Viaducten en Bruggen, waar de Open Leeromgeving (zie het traject hieronder) een bijdrage aan heeft geleverd.

Afhankelijk van de bereidheid van asset eigenaren om met hergebruik als strategie in projecten aan de slag te gaan, beslist De Bouwcampus om in 2021 wel of niet met dit traject verder te gaan. 

Zet het onderwerp ‘Hergebruik Kunstwerken’ met ons op de kaart. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Open Leeromgeving Circulaire Viaducten en Bruggen

Gezamenlijke aanpak voor afspraken over circulaire viaducten en bruggen

De gewenste transitie van de bouwsector

Het bouwen van series van bruggen en viaducten gericht op lagere milieu-impact over de gehele levensduur, inclusief opvolgende levenscycli en herbruikbaarheid van onderdelen en materialen. 

De coalitiepartners

  • Rijkswaterstaat

Waar staan we nu?

De Open Leeromgeving Circulaire Viaducten & Bruggen is een initiatief van De Bouwcampus en Rijkswaterstaat dat is gestart in 2019. Dat jaar wisselden 60 deelnemers van marktpartijen, overheden en instellingen kennis en ervaringen uit over het circulair bouwen van viaducten en bruggen. Op deze manier creëerden we met elkaar een gezamenlijk beeld over wat we nu al circulair kunnen uitvragen en voor welke innovatievragen nog onderzoek en ontwikkeling nodig is.

Rijkswaterstaat heeft in 2020 als launching customer een SBIR-aanbesteding (Strategic Business Innovation Research) in de markt gezet voor productinnovaties die zij fysiek kan toepassen in haar areaal. Er zijn 32 mooie inschrijvingen binnengekomen met een diversiteit aan oplossingen. Tien partijen zijn aan de slag met een haalbaarheidsonderzoek tot maart 2021. Drie partijen zullen elk één eigen brug of viaduct realiseren als afsluiting van deze aanbesteding.

De Bouwcampus richt zich in 2021 op het opschalen van de meest kansrijke oplossingen. Zij gaat met alle partijen in gesprek en zet al hun oplossingen in de etalage. Uiteraard is hierbij ook ruimte voor bedrijven die niet betrokken waren bij de SBIR-aanbesteding.

In 2021 zal dit traject gericht zijn op het formuleren van een seriematige aanbesteding die de markt nodig heeft om één of meer van hun oplossingen ook daadwerkelijk competitief in te zetten.

Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., zodat we samen kunnen opschalen. 

Emissieloos Bouwen

Samen werken aan bouwen zonder uitstoot

De gewenste transitie van de bouwsector

Vanuit collectief opdrachtgeverschap wordt strategisch en gezamenlijk emissieloos uitvragen de norm. Emissies van onder andere stikstof, fijnstof en CO2 als gevolg van bouwactiviteiten worden daardoor sterk teruggedrongen. Op de bouwplaats wordt het materieel geëlektrificeerd, bouwlogistiek wordt efficiënter georganiseerd en in het bouwproces wordt veel meer gebruikgemaakt van industrieel geproduceerde prefab bouwsystemen. Door de koppeling met lichtere materialen te maken (zoals houtbouw) is tevens minder en lichter materieel nodig.  

De coalitiepartners

Coalitiepartners:

  • Rijksvastgoedbedrijf
  • Gemeente Den Haag
  • Gemeente Amsterdam

Andere partijen:

  • Rijkswaterstaat
  • Provincie Zuid-Holland
  • ProRail

Waar staan we nu?

In het transitietraject Emissieloos Bouwen zoeken we met opdrachtgevers, ingenieursbureaus, kennisinstellingen en bouwbedrijven een antwoord op de cruciale vragen: hoe kunnen we emissieloos bouwen en hoe kan dat het beste aanbesteed worden?

De behoefte om kennisvragen te inventariseren over emissieloos bouwen is groot, evenals de behoefte om gezamenlijk te bediscussiëren wat haalbaar is en hoe dit te realiseren is. Daarbij wordt ook gekeken naar bestaande normen, richtlijnen en manieren van handelen die emissieloos bouwen momenteel belemmeren.

De Bouwcampus werkt toe naar een coalitie van het Rijksvastgoedbedrijf, de gemeente Den Haag, Rijkswaterstaat, de Provincie Zuid-Holland en ProRail. Van daaruit komt regie op de wijze van aanbesteden, gericht op emissieloos bouwen. Concrete projecten waarover wordt gesproken zijn de gevangenis in Scheveningen, twee woningbouwlocaties in Den Haag en een tracé van ProRail in de stad. Daarnaast worden gezamenlijke vraagstukken geïnventariseerd, uitgewerkt en opgelost die te maken hebben met emissieloos aanbesteden en bouwen in de regio Den Haag op de korte en wat langere termijn. De gemeenschappelijke organisatie van een bouwhub in de regio Den Haag maakt onderdeel uit van deze ambities.

Parallel aan de coalitie in de Haagse regio wordt gesproken over de vorming van een tweede coalitie in Noord-Holland met de Provincie Noord-Holland en zes gemeenten - waaronder Amsterdam - om te komen tot een concept transitieaanpak Emissieloos Bouwen.

Het onderwerp ‘emissieloos bouwen’ is van ons allemaal, dus Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. zodat we het samen kunnen realiseren. 

Industrialisatie Woningbouw

Versnelling en opschaling van geïndustrialiseerde nieuwe woningen

De gewenste transitie van de bouwsector

De productiviteit, kwaliteit en circulariteit van de woningbouwsector komen op een hoger niveau te liggen door verregaande toepassing van industriële ontwikkel- en productieprocessen. Het bouwen van woningen met industrieel geproduceerde modules wordt minimaal 50% van het bouwvolume en groeit dan door naar 80% in 2040. Doordat opdrachtgevers zoals ontwikkelaars en woningcorporaties met een eenduidige vraagspecificatie en vraagbundeling meer continuïteit en zekerheid bieden aan de aanbieders, ontstaan mogelijkheden om te investeren in opschaling, efficiëntere productie. Zo kan het productieproces winstgevend worden. De industriële productieprocessen zullen door deze opschaling steeds flexibeler worden, waarmee de diversiteit aan hoogwaardige woonproducten, -systemen en -modules snel groeit. En waarmee bovendien de architectonische vrijheden en kwaliteit worden geborgd.  

De coalitiepartners

Coalitiepartners:

  • Provincie Zuid-Holland (Noord-Holland en andere provincies in voorbereiding)
  • Verstedelijkingsalliantie

Andere partijen:

  • Netwerk Conceptueel Bouwen (NCB)
  • Aedes
  • NEPROM
  • De Innovatieversneller

Waar staan we nu?

Om de woningbehoefte vorm te geven, dient de bouw van woningen te versnellen. Industrialisatie is één van de mogelijkheden om daar invulling aan te geven. Het doel van dit transitietraject is om met meerdere bouwprojecten met alle stakeholders (gemeenten, ontwikkelaars, woningcorporaties en bouwers/toeleveranciers) een coalitie te vormen om binnen twee jaar op deze locaties industriële woningbouwprojecten te realiseren.

In co-creatie met betrokkenen uit de markt, overheid en kennisinstellingen zijn de vijf belangrijkste hindernissen naar voren gekomen voor het opschalingsperspectief. In de periode februari - september 2020 is gewerkt aan de volgende transitie-interventies:

  • Draagvlakontwikkeling bij gemeenten: oproep om gebundeld met industriële woningbouw aan de slag te gaan met de campagne #zetdewoningbouwaan.
  • Stimulering vraagbundeling bij woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars in samenwerking met Aedes, NCB en NEPROM.
  • Met de aanbodzijde - industrie en toeleveranciers - werken aan generieke vraagspecificaties voor industriële woningen en prestatie-indicatoren die vervolgens vertaald kunnen worden naar uitvraagspecificaties bij de vraagzijde.

De co-creatiereeks is afgesloten met een actiepuntenlijst voor het vervolg van het traject. De actiepunten voor 2021 zijn:

  1. Vraagbundeling corporaties en ontwikkelaars
  2. Continue bouwstroom organiseren
  3. Zoeken naar ontwikkellocaties waar project-overstijgend industrieel gebouwd kan gaan worden
  4. Gemeentelijk draagvlak; enthousiasmeren en activeren projectleiders gemeenten
  5. Collectief uitvragen met industrialisatie prestatie-indicatoren
  6. Imagoverbetering huidige IW-producten door beeldvorming en communicatie
  7. Besluitvorming en stimulerende marktcondities definiëren en zo mogelijk implementeren
  8. Samenwerken aan de transitie en cultuuromslag

Werk mee aan het vervolg van dit traject om de industrialisatie van de woningbouw verder te concretiseren en te versnellen. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Innovatietraject CO2-Neutrale Woningrenovatie

Innovatietraject CO2-Neutrale Woningrenovatie

De gewenste transitie van de bouwsector

Bewezen CO2-neutrale verduurzamingsmaatregelen in de bestaande sociale woningbouw worden betaalbaar en vaker toegepast ten behoeve van de energie- en grondstoffentransitie. Werkbare ervaringen van de regionale innovatiehubs met innovaties (techniek, proces, organisatie) worden gedeeld en landelijk opgepakt door de vraag- en aanbodzijde.    

De coalitiepartners

  • Ministerie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
  • De Renovatieversneller
  • Provincies
  • Aedes
  • Bouwend Nederland
  • Techniek Nederland

Waar staan we nu?

De energie- en grondstoffentransitie in de bestaande sociale woningbouw versnellen is het doel. We willen het innovatierendement verzilveren door kennis, inzichten en ervaringen uit gerealiseerde pilots te benutten. Door gezamenlijk hierop door te bouwen en vooral door vraagbundeling met de juiste processen en specificatieste organiseren, wordt schaal en snelheid gemaakt.  

De Bouwcampus coördineert het landelijke netwerk van innovatiehubs en zorgt met kennispartner De Renovatieversneller voor de kennisuitwisseling en borging. We zijn onderweg naar minimaal tien haalbare, opschaalbare concepten (techniek, proces, organisatie) waarmee grootschalige vervolgstappen kunnen worden gemaakt. Het landelijke en regionale netwerk zorgen voor de gewenste opschaling. 

Het netwerk van zes regionale innovatiehubs is gevormd:

  1. BuildinG (Groningen)
  2. Pioneering (Oost-Nederland)
  3. SPARK Makers Zone(Noord-Brabant)
  4. iCircl (Zuid-Holland)
  5. Anne (Utrecht)
  6. 3DMakerszone (Noord-Holland)

Via deze zes regionale renovatieversnellers wordt de versnelling en opschaling van ontwikkelde CO2-neutrale renovatieconcepten gerealiseerd. De concepten zijn geen pilots meer, maar bewezen, haalbare proposities. De regionale renovatieversnellers gaan na twee jaar zelfstandig door met het realiseren van de opschaling.

Deze bestaande innovatiehubs hebben een eigen perspectief en expertise die ze benutten in hun Community of Practice (CoP) van gemiddeld 15-20 partijen uit vraag-, aanbod- en kenniszijde. Sommigen zijn sterk in Artificial Intelligence en robotisering, anderen in procesvernieuwing, vergunningverlening en standaardisering. Er ontstaat kruisbestuiving tussen de CoP’s op product- en procesniveau (versnelling). Andersom biedt dit netwerk de mogelijkheid om landelijk ontwikkelde kennis sneller in de haarvaten van de regio’s terecht te laten komen (opschaling). Het netwerk van onder meer bouwers, installateurs, gemeenten, corporaties is immers dichtbij.

Elke innovatiehub heeft zijn eigen regionale netwerk met 100 tot 250 aangesloten ketenpartijen. Samen met het netwerk van De Bouwcampus bereiken we 2.500 tot 3.000 organisaties.

Maak i2021 onderdeel uit van de coalitie en help de energie- en grondstoffentransitie in de bestaande sociale woningbouw versnellenmeld je snelDit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Vernieuwde energie voor Vastgoed

Nieuwe gebiedsgerichte energiesystemen in praktijk brengen

De gewenste transitie van de bouwsector

Gebouw-overstijgend en organisatie-overstijgend kijken naar de totale behoefte aan huidige en toekomstig gewenste functionaliteit op het gebied van opwek, opslag en distributie van energie. We beperken ons daarin niet tot de ontwikkeling van een energiesysteem, maar kiezen voor een gebiedsgerichte aanpak en benutten de specifieke kansen en oplossingsmogelijkheden van een gebied. 

De coalitiepartners

  • Rijksvastgoedbedrijf
  • Defensie
  • BTIC

Waar staan we nu?

In 2020 stond de casus ‘Revitalisering van kazernes’ centraal. Samen met Defensie, het Rijksvastgoedbedrijf en BTIC plus deelnemers vanuit markt, overheid en kennisinstellingen zijn omgevingskansen, transitiepaden en moeilijk beheersbare risico’s verkend en benoemd. Met name innovatieve partnerschapsvormen, modellen van eigenaarschap en mogelijke koppelingen met de omgeving zijn uitgewerkt. Dit Bouwcampustraject heeft geresulteerd in zeven ‘sturende keuzes’ voor besluitvorming. Hiermee gaat Defensie de energietransitie binnen haar portefeuille vormgeven en kunnen ook andere organisaties aan de slag. 

De Bouwcampus wil voor het traject Vernieuwde Energie voor Vastgoed in 2021 meer partijen verenigen die aan de hand van concrete, eigen casussen een gezamenlijke aanpak voor gebiedsgerichte energietransitie willen ontwikkelen en in praktijk brengen. Want het vraagstuk over gebiedsgerichte energiesystemen is zo complex dat het niet door één partij op te lossen is.

Dus, meld je meteen Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en werk mee aan deze gezamenlijke aanpak gericht op de toekomst!

Circulair Grondstoffencluster

Transitietraject voor een duurzaam industrieel ecosysteem

De gewenste transitie van de bouwsector

Grondstoffenbedrijven werken in de toekomst meer samen om de grondstofketen meer circulair in te richten, de beschikbare ruimte beter te benutten en ruimte vrij te maken voor andere functies als woningbouw.

Het ontwikkelen van een grootschalig bedrijventerrein voor grondstoffenbedrijven gericht op onder andere afval, asfalt, beton, zand en grind is een verleidelijk toekomstperspectief dat we in co-creatie onderzoeken, met als doel de realisatie van een dergelijk grondstoffencluster. Dit cluster kan in samenhang met een aantal stedelijke circulaire- en logistieke hubs fungeren als nieuw economisch, industrieel ecosysteem van regionaal samenwerkende bedrijven en overheden. Basis van het cluster is een aantal hoog milieu categorie bedrijven (HMC4+) zoals beton- en asfaltcentrales en afvalverwerking. Dit biedt potentiële voordelen op het gebied van ruimte, energietransitie, schaalgrootte, circulariteit, gedeelde voorzieningen, kostenbesparing, kleinere milieu-impact, innovatiekansen en logistieke optimalisatie. 

De coalitiepartners

Coalitiepartners:

  • Verstedelijkingsalliantie
  • Provincie Zuid-Holland

Andere partijen:

  • Dr2 New Economy
  • Stec Groep

Waar staan we nu?

De verkenningstafels Beton, Asfalt en Afval hebben inzichten opgeleverd over hoe deze industrieën zich gaan ontwikkelen en welke grondstof- en energiestromen gecombineerd kunnen worden. In het verdere verloop van het traject zijn de verschillende belangen van individuen, organisaties en het collectief in kaart gebracht. Daarnaast is door de adviesbureaus Dr2 New Economy en Stec Groep gezamenlijk een ruimtelijk-economisch model ontwikkeld om de haalbaarheid van een circulair grondstoffencluster te onderzoeken. Klik hier voor het onderzoeksrapport. 

Aan de hand van gesprekken met overheids- en marktpartijen is verder onderzocht wat het handelingsperspectief zal zijn voor de Provincie Zuid-Holland (regionale schaal) en Regio Haaglanden (lokale schaal van Delft en Den Haag). Draagvlak wordt bij alle partijen gepeild om door te kunnen werken aan een realisatiestrategie. 
Er is een directe link met het traject Emissieloos Bouwen waarin bouwlogistieke optimalisatie aan de orde is en wordt gekeken naar de vorming van logistieke bouwhubs. Deze zijn goed te combineren met de stedelijke grondstoffenhubs van dit traject. 

Als deze ontwikkeling je aanspreekt: denk en doe dan mee in 2021! Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Functieneutraal vastgoed

Gebruikersgerichte, toekomstbestendige werkplekken

De gewenste transitie van de bouwsector

Gebouw- en organisatie-overstijgend kijken naar de totale behoefte aan huidige en toekomstig gewenste functionaliteit. Gebouwen worden door één of meer organisaties samen gebruikt voor verschillende functies waardoor het gebruik wordt geïntensiveerd. Gebouwen zijn zo gemaakt dat het wisselen van functies mogelijk wordt gemaakt. 

De potentiële coalitiepartners

Verkenningen om tot een coalitie te komen met:

  • Ministerie van Binnenlandse Zaken (DGOO)
  • Rijksvastgoedbedrijf
  • Politie
  • Brink

Waar staan we nu?

Utiliteitsbouw wordt nu veelal functie-specifiek ontwikkeld. Dat maakt dat een groot deel van het vastgoed een beperkt aantal gebruiksuren per week telt. Vastgoedeigenaren willen dat gebruik graag intensiveren, zij zijn op zoek naar ruimte binnen de functie-eisen van hun vastgoed. Wat is daarvoor nodig bij de ontwikkeling van nieuw vastgoed of bij herontwikkeling van bestaand vastgoed? 

Het doel is te komen tot functieneutraal vastgoed dat inzetbaar is voor verschillende type gebruikers. In 2020 zijn de verkennende gesprekken gevoerd om in 2021 samen een transitietraject en beoogde transitieresultaten te formuleren. 

Dit is de kans om mee te doen aan een traject dat nét van start gaat; samen op weg naar functieneutraal vastgoed. Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Hout in Utiliteitsbouw

Transitietraject over het gebruik van hout in utiliteitsbouw

De gewenste transitie van de bouwsector

Het bouwen van gebouwen met lagere milieu-impact over de gehele levensduur, inclusief opvolgende levenscycli en het voorkomen van gebruik van primaire grondstoffen door het toepassen van hout, ook voor constructieve doeleinden.  

De coalitiepartners

Coalitiepartners:

  • Rijksvastgoedbedrijf

Andere partijen:

  • Nog niet bekend

Waar staan we nu?

Terugkerende (ontwerp)vragen bij houtbouwprojecten moeten de wereld uit. Het toepassen van hout wordt dan gelijkwaardig ten opzichte van gangbare materialen als staal en beton. Partners uit de houtbouwketen bepalen gezamenlijk welke vragen dit zijn. Door het bundelen en standaardiseren van oplossingen ontstaat een pakket basiskennis. Met dat pakket kunnen volgende houtprojecten sneller tot resultaat komen. 

Het Rijksvastgoedbedrijf heeft het project Monarch IV in Den Haag als praktijkvoorbeeld aangedragen voor deze transitie. Samen met de markt is geconcludeerd dat bij alle houtbouwprojecten vergelijkbare vragen terugkomen. Tot nu toe wordt per project aan een oplossing gewerkt. De vragen zijn in vier thema's te splitsen: brandveiligheid, akoestiek, vocht en stabiliteit. 

In themasessies wordt samen met deskundigen gewerkt aan het basispakket van informatie dat breed beschikbaar komt. In 2020 zijn de eerste twee themasessies gehouden. Medio 2021 zal het basispakket gereed zijn waarmee de jaren erna twee tot vijf projecten in hout sneller gerealiseerd kunnen worden. Daarna zal samen met de betrokken opdrachtgevers gezocht worden naar een verdere optimalisatie van deze versnelling. 

De Bouwcampus gaat ook in 2021 actief op zoek naar partijen die op een duurzame manier hun gebouwen willen bouwen en open staan om bouwen in hout te onderzoeken voor hun toepassing. 

Is hout toepassen in utiliteitsbouw ook aan jou besteed? Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. ontmoeten weDit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Praktijkprogramma Herinrichting Stedelijke Ondergrond

Herinrichten van de ondergrond op een toekomst-vaste manier

De gewenste transitie van de bouwsector

Alles wat we in stedelijk gebied op of in de ondergrond willen aanleggen, past daar fysiek in en wordt aangelegd tegen acceptabele kosten met minimale hinder. Organisatie- en discipline-overstijgend ontwerpen en realiseren op basis van inzicht in de totale behoefte aan huidige en toekomstig gewenste functionaliteit op of in de ondergrond worden de standaard.   

De coalitiepartners

Coalitiepartners:

  • Gemeente Zoetermeer
  • Gemeente Rotterdam
  • Gemeente Amsterdam

Betrokken partijen:

  • Gemeente Rotterdam
  • Stichting Mijn Aansluiting
  • TAUW
  • Bouwend Nederland

Waar staan we in 2020?

Het Bouwcampus-team is gevormd door afgevaardigden van ketenpartijen. Met een aantal gemeenten lopen gesprekken over het opstarten van een lokale coalitie om samen de transitie te sturen in die gemeenten en gezamenlijk projecten uit te voeren op een toekomst-vaste manier.  

Gemeente Zoetermeer heeft definitief toegezegd mee te doen. Het startgesprek in Zoetermeer was met initiatiefnemers van de gemeente en met Stedin en Dunea ter voorbereiding op een grote ronde tafelbijeenkomst – met zoveel mogelijk opdrachtgevers van werkzaamheden in de ondergrond - in het eerste kwartaal van 2021 

De gemeenten Rotterdam, Zwolle en Tilburg zijn kansrijk om te komen tot lokale coalities.  

Er is een eerste versie beschikbaar van een catalogus met goede voorbeelden op het gebied van samenwerking ter inspiratie voor de coalition of the willing.  

Het voornemen is om in elke gemeente met een lokale coalitie een “ontwerpkamer ondergrond” voor echte wijken op te richten. Daarin werken de lokale partijen samen aan toekomst-vaste ontwerpen en wordt de realisatie voorbereid en gecoördineerd.   
Ervaringen vanuit de projecten met meer integraal ontwerpen en langer vooruitplannen worden actief gedeeld met zowel partijen die al actief zijn in hun eigen lokale coalitie als met partijen die daar nog mee willen starten. 

Wil jij ook op een toekomst-vaste manier projecten uitvoeren en meewerken aan deze relevante transitie? Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. 

Vol onder Maaiveld

Op zoek naar integrale oplossingen voor de stedelijke ondergrond

De gewenste transitie van de bouwsector

Gebrek aan ruimte in de ondergrond is in de toekomst niet beperkend voor gewenste maatschappelijke ontwikkelingen. Alles wat we in stedelijk gebied op of in de ondergrond willen aanleggen, past daar fysiek in en wordt aangelegd tegen acceptabele kosten met minimale hinder. We willen organisatie-overstijgend ontwerpen en realiseren op basis van inzicht in de totale behoefte aan huidige en toekomstig gewenste functionaliteit op of in de ondergrond worden de standaard. 

De coalitiepartners

Partijen betrokken bij de eerste fase van Vol onder Maaiveld:

  • Alphen aan de Rijn, Amersfoort, Amsterdam, Breda, Den Haag, Deventer, Leiden, Tilburg, Rotterdam, Utrecht, Zoetermeer, Zwolle
  • Centrum voor Ondergronds Bouwen (COB)

Andere partijen:

  • Saxioncollege
  • KOBO
  • Het BIM-Loket

Waar staan we nu?

Het wordt te vol in de ondiepe ondergrond, met name in binnensteden. De kwaliteit van de leefomgeving komt onder hoge druk te staan gezien de huidige drukte in de ondergrond en de maatschappelijke opgaven. Zonder structurele veranderingen is het onmogelijk alle ambities te realiseren. 

De Bouwcampus en het COB bundelden de krachten om samen met een aantal koplopergemeenten oplossingen voor het inpassingsvraagstuk te vinden. Uit dat traject zijn verschillende kansrijke oplossingen naar voren gekomen. Deze oplossingen worden toegepast op een aantal plekken. 

  • TU Delft Campus heeft een gebied beschikbaar gesteld om te experimenteren en het resultaat te demonstreren. 
  • In Amsterdam start het project ‘denk dieper’ waarbij combinaties worden gezocht met kademuren en diepliggende kabels- en leidingentunnels. 
  • Tilburg is nu de plek om met algoritme gestuurde ontwerpen aan de slag te gaan. Het BIM-loket en NGinfra zijn daaraan gelinkt. 
  • Door Vattenfal en Eneco worden ervaringen opgedaan met het realiseren van warmtenetten op daken of gevels van woonblokken. 

Het traject Vol onder Maaiveld is ondersteunend aan het Praktijkprogramma Herinrichting Stedelijke Ondergrond. Via de lokale coalities van het praktijkprogramma wordt in projecten bij het maken van ontwerpen bekeken of de in Vol onder Maaiveld ontwikkelde oplossingen/concepten toegepast kunnen worden. 

Een project waar partijen elkaar vinden kan het begin zijn van een lokale coalitie die meer structureel wilt werken aan de transitie. 

Sluit je ook aan bij de coalitie; Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. om dit traject verder te brengen in 2021.

Partners en deelnemers aan het woord

Waarom een transitietraject laten aanjagen door De Bouwcampus?

De Bouwcampus brengt mensen van kennisinstellingen, bedrijven, organisaties en overheden uit de keten bij elkaar en ondersteunt groepen in verschillende trajecten. Betrokkenen van binnen en buiten de bouwsector delen ervaringen zodat iedereen daar profijt van heeft. Om een zo groot mogelijke impact te realiseren, werkt het Bouwcampus-team samen met partners van binnen en buiten de bouwsector.

Rob Leus het Rijksvastgoedbedrijf

Vraageigenaar Gebiedsgerichte Energiesystemen

"Zowel tijdens een sessie als in de voorbereiding daarvan word je door De Bouwcampus uitgedaagd om je opgave ook vanuit andere perspectieven te beschouwen. We hebben inzicht gekregen in de positie van andere stakeholders (publiek/privaat) wat waardevol is. We weten nu welke vragen we nog moeten beantwoorden voor het inrichten van een effectieve gebiedsgerichte samenwerking."

Jeroen Haans Defensie

Coalitiepartner Gebiedsgerichte Energiesystemen

"Het traject heeft ons strategierealisatie en adaptief denkvermogen opgeleverd. Binnen de Krijgsmacht hebben we een mooie voorzet gekregen hoe we kunnen samenwerken met partijen zonder in een opdrachtgeversrol te zitten. De Bouwcampus heeft ervoor gezorgd dat de mindset is ontwikkeld dat we open staan voor die regionale samenwerking. De spin-off is dat we nu lokaal verkennende gesprekken voeren; waar ligt de ruimte en hoe kan Defensie aanhaken bij duurzaamheidsontwikkelingen in de regio? Het is een Triple win: voor de maatschappij, voor alle partners en voor Defensie als organisatie."

Ronalt Folbert Heijmans

Deelnemer gebiedsgerichte energiesystemen

"Ik zag de overheidspartijen soms terugschieten in bestaande klassieke rollen en verhoudingen ten opzichte van de markt. De gespreksleiders van De Bouwcampus wisten daar steeds om heen te bewegen en weer voor een open en transparant gesprek te zorgen. Hopelijk gaan het Rijksvastgoedbedrijf en Defensie ook verder met deze open houding in de vervolgstappen van hun opgave."

Walter van Adrichem Royal HaskoningDHV

Deelnemer Hout in utiliteitsbouw

"De bijeenkomsten van De Bouwcampus hebben mij geleerd dat er enerzijds al meer kennis is dan bij mij bekend, anderzijds dat veel deelnemers nog met dezelfde vragen zitten als ik. De Bouwcampus kan helpen de al aanwezige kennis te ontsluiten en een aanjager zijn in het vinden van antwoorden op de vragen die er nog zijn."

Peter de Visser Gemeente Zoetermeer

Coalitiepartner Praktijkprogramma Herinrichting Stedelijke Ondergrond

"Vanuit de ingewikkeldheid die iedereen ervaart bij de grote maatschappelijke opgaven en transities bracht De Bouwcampus de eenvoud van het concreet beginnen. De Bouwcampus heeft een nieuwe impuls gegeven aan een stroef verlopende samenwerking waarin iedereen wel goede bedoelingen heeft, maar soms ook, heel begrijpelijk, een eigen agenda."

Yuri Kiontke BAM Infra Asfalt

Deelnemer Circulair Grondstoffencluster

"Dankzij het transitietraject is een breed gremium tot stand gekomen dat in co-creatie kijkt op welke wijze een Circulair grondstoffencluster maximale toegevoegde waarde kan opleveren. Dit levert mij vernieuwende inzichten op die helpen om de vraagstukken in een breder perspectief te zien. De Bouwcampus is in mijn optiek de neutrale vrijplaats die zich bij uitstek leent voor het verbinden van verschillende markt-, overheids- en kennispartijen."

Louk Heijnders Politie

Partner De Bouwcampus

"De toegevoegde waarde van De Bouwcampus is dat het een podium, netwerk en werkplaats creëert om gezamenlijk met andere opdrachtgevers, markpartijen en kennisinstellingen innovatie in de gebouwde omgeving verder te brengen. Wij geloven erin dat het delen van een medewerker positief bijdraagt aan onze gezamenlijke doelstellingen en het vergemakkelijkt de uitwisseling van kennis en informatie en afstemming van activiteiten."

Andy van den Dobbelsteen TU Delft

Samenwerkingspartner De Bouwcampus

“De bouw staat voor vele maatschappelijke uitdagingen: klimaatadaptatie, CO2-neutraliteit, circulariteit, stikstofneutraliteit, natuurinclusiviteit… ingewikkelde vraagstukken die vragen om inter- en transdisciplinaire samenwerking, binnen de bouw zelf en daarbuiten. De Bouwcampus kan een uitstekend platform zijn voor marktpartijen, overheden en kennisinstituten die voor genoemde vraagstukken integrale strategieën en oplossingen uitwerken en deze in de praktijk uitvoeren.”

Bas PostRijkswaterstaat

Vraageigenaar Toekomst Noordersluis

"Dankzij de methode die De Bouwcampus heeft aangereikt, zijn we vroegtijdig met de omgeving in contact gekomen. We hebben zo ruimte kunnen geven aan ideeën met een ander perspectief die niet direct onze primaire functie betreffen. Deze ideeën kunnen nu een plek krijgen in de doorontwikkeling."

Word ook partner!

Toon je betrokkenheid en steun de activiteiten van De Bouwcampus

  • Met een jaarlijkse financiële bijdrage.
  • Met het aanbieden van personeel of middelen.
  • Met het neerleggen van een transitievraagstuk bij De Bouwcampus inclusief financiële of in kind bijdrage.

Werkwijze

Zo werkt De Bouwcampus aan transities

De Bouwcampus helpt de bouwsector met veranderen om meer maatschappelijke waarde te leveren.

Wij zien dat de bouwsector een cruciale rol heeft bij de grote maatschappelijke transities naar een duurzame leefomgeving en willen hieraan bijdragen door de transitie in de bouwsector te versnellen. Onze droom is dat de huidige bouw- en vervangingsopgave betaalbaar, circulair, schoon, groen, met minimale hinder en toekomstbestendig wordt gerealiseerd. Dit vraagt een radicale schaal- en kwaliteitssprong in de bouwwereld, dus omslagen in manieren van doen, denken en organiseren. Wij volgen deze nieuwe ontwikkelingen en jagen ze aan.

De Bouwcampus richt zich op drie urgente, actuele en complexe maatschappelijke opgaven

Betaalbare, betrouwbare en duurzame vervanging en renovatie van infrastructuur

Het einde van de levensduur van onze infrastructuur is in zicht. De komende decennia moeten vele duizenden bruggen, sluizen en viaducten vernieuwd of vervangen worden. Met de huidige werkwijze en resources is dit niet haalbaar, het moet versneld anders.

Verduurzaming van gebouwen en omgeving naar een CO2-neutrale en toekomstbestendige woon- en werkomgeving

Ruim 7 miljoen woningen en 1 miljoen utiliteitsgebouwen moeten getransformeerd worden tot energiezuinige gebouwen met duurzame energievoorziening. Daarnaast ligt er een grote nieuwbouwopgave van 100 duizend woningen per jaar. Met de huidige werkwijze en resources is dit niet haalbaar, het moet versneld anders.

Betaalbare, praktische en toekomstvaste herinrichting van de stedelijke ondergrond

In vrijwel alle binnensteden van Nederland zijn er problemen met de inrichting van de ondergrond. Herinrichting en een andere aanpak zijn noodzakelijk om de overlast voor de omgeving structureel te minimaliseren en ondergronds ruimte te maken voor vervanging en nieuwe zaken als klimaatadaptatie, energietransitie, afval, 5G, groenvoorziening, et cetera.

Voor elke opgave pakken wij trajecten op waarmee wij willen laten zien dat duurzaam bouwen kan worden opgeschaald. Een traject bestaat uit meerdere concrete bouwprojecten die leiden tot nieuwe bouwstromen.

De Bouwcampus organiseert hiervoor samenwerkingen over de grenzen van branches, organisaties en uitvoeringsniveaus heen. De Bouwcampus is de schakel tussen de gevestigde orde en vernieuwers en tussen beleidsmakers en uitvoerders. Wij geven koplopers en inspiratoren ruimte en zorgen dat de sector als geheel kan volgen. Iedere deelnemer heeft zelf baat bij de samenwerking en brengt de samenwerking als geheel verder.

De bouwprojecten en bouwstromen komen meestal van publieke opdrachtgevers. De Bouwcampus brengt op unieke wijze verschillende lagen bij elkaar om de nieuwe bouwstromen mogelijk te maken en te bestendigen. Opdrachtgevers, bouwbedrijven, innovatoren, kennisinstellingen en andere spelers in de bouwketen op zowel operationeel als strategisch en bestuurlijk niveau verbinden zich aan de transitiedoelstellingen van het traject. Ze gaan samen de uitdaging aan. Deze coalities vormen het fundament van een traject. Coalities werken via co-creatie aan concretisering. Binnen een traject kan elke deelnemer op basis van gelijkwaardigheid zijn of haar perspectief delen en bijdragen aan de vernieuwende manier van werken in het concrete bouwproject.

De Bouwcampus blijft de nieuwe bouwstromen volgen en analyseren. Vaak zijn systeemaanpassingen nodig om succesvolle pilots op te schalen. De Bouwcampus helpt de coalities bij het ontwikkelen van nieuwe aanbestedingsprocedures, samenwerkingsvormen, vergunningstelsels, businesscases et cetera. Zo kunnen die beloftevolle nieuwe werkwijzen zich makkelijker en sneller verspreiden.

Interview met bestuurslid Theo Winter

Bekijk de video waarin Theo vertelt over zijn rol als bestuurslid van De Bouwcampus, over welke mooie stappen De Bouwcampus heeft gezet en over zijn persoonlijke missie. 

Vooruitblik

Marleen Hermans, Hoogleraar en Managing Partner, blikt... vooruit

"Goede ideeën moeten concrete handen en voeten krijgen"

Vijf jaar na de lancering van De Bouwcampus blikken we… vooruit. Dat houdt ons scherp op ons bestaansrecht en geeft houvast om de grote maatschappelijke opgaven aan te blijven jagen. In deze Bouwcampus in Beeld staan we ook stil bij hoe we onszelf vormgeven en ontwikkelen. Met Marleen Hermans, Hoogleraar Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw bij TU Delft én Managing Partner bij Brink, spreken we over manieren om onze sector naar een hoger plan te tillen, de rol die De Bouwcampus daarin vervult en het belang van ‘jong volk’.

Hermans wordt op de corporate site van Brink gekenschetst als iemand die niet aan business development ‘doet’, maar ‘is’. Ze vindt telkens aanleiding – vanuit haar beide functies – de vernieuwingen in de sector vorm te geven; zowel bij opdrachtgevers als in het bedrijfsleven. Vanaf de start van De Bouwcampus is zij een graag geziene gast, deelnemer, coalitie- én kritische sparringpartner: “Goede ideeën moeten concrete handen en voeten krijgen.”

Focus aanbrengen: een goede keuze

“Ik heb de indruk dat De Bouwcampus zich meer focust nu en dat het zich beperkt in de hoeveelheid verschillende vraagstukken. Dat is een kunst; door te kiezen zorg je ervoor dat je het gesprek breder, langer en dieper kunt voeren om daarmee meerwaarde in de transities te bereiken. Van abstract naar concreet en operationeel. Ik vind dat een goede keuze geweest.” 

Opzij kijken daagt uit tot co-creatie

De Bouwcampus brengt kennis, kunde en ervaring samen, met ‘verbinding’ als cruciale factor, om tot echte doorbraken te komen. Hermans: “Het is nodig dat verschillende partijen uit de keten elkaar ontmoeten om samen opgaven op te pakken. De Bouwcampus heeft met name die verbindende rol, zodat opzij, in plaats van naar elkaar, gekeken wordt. Vooral voor partijen die elkaar niet vaak zien of spreken is dat van belang, maar ook voor mensen die met regelmaat letterlijk tegenover elkaar aan tafel zitten in zakelijke verhoudingen. Opzij kijken daagt uit tot co-creatie.” 

‘Geef het jonge volk de lead’

Hermans is betrokken bij het traject Portfolioaanpak Bruggen, dat De Bouwcampus faciliteert en waar Rijkswaterstaat, Provincie Noord-Holland en diverse marktpartijen zich over buigen. “Ik denk mee over hoe het programmacontract kan worden vormgegeven. Dat vind ik een goede manier van doen; dat mensen met verschillende achtergronden worden samengebracht om hun expertise in te brengen. Het is essentieel dat hierin de mening van meerdere bloedgroepen wordt gehoord. Ik ben van mening dat De Bouwcampus ook echt de ontmoetingsplek moet zijn voor de jonge generatie, wiens brein we actief kunnen gebruiken om vraagstukken op een andere manier te benaderen. Ik zou ervoor willen pleiten dat altijd minstens een derde van de coalitie uit het ‘jonge volk’ bestaat. Geef hen - en niet de usual suspects - de lead in de bijeenkomsten.”

Door te kiezen zorg je ervoor dat je het gesprek breder, langer en dieper kunt voeren

Noodzakelijke procesinnovaties

Het bruggetje naar procesinnovaties ten aanzien van de toekomst is hiermee snel geslagen: “Ik merk dat het verhelderend is om mensen bij elkaar te brengen en een gesprek te voeren, maar dat binnen de hele sector nauwelijks kennisoverdracht plaatsvindt naar de praktijk. De geneigdheid om te ontwikkelen is enorm, maar de stap om het over te dragen naar en breed toe te passen in de praktijk wordt niet altijd gemaakt. We hebben dat simpelweg niet georganiseerd in onze sector, daar moeten we het over hebben! Dat is overigens ook een persoonlijke zoektocht van mij.”

Voor en met De Bouwcampus wil Hermans graag deze stap zetten. “We schrijven immers boekenplanken vol en maken mensen steeds slimmer, maar de koppeling naar de breedte van de sector moet ook gemaakt worden.” Een van de manieren is volgens Hermans door op basis van analogie naar trajecten te kijken: “Hoewel soms wordt geconcludeerd dat iets niet eerder is gedaan, kun je erboven hangen en zien dat andere branches oplossingen hebben gevonden voor vergelijkbare situaties, of je ziet elementen die buitengewoon vergelijkbaar zijn; zo werken corporaties bijvoorbeeld al lang aan programmacontractering in ketensamenwerking, terwijl de infra het nu opnieuw aan het uitvinden is. Segment-overstijgend leren en uitwisselen mag wat mij betreft een boost krijgen.”

Verder ziet Hermans dat het opdrachtgeverschap sterk verandert in aard en manier van denken. “Je kunt geen vraageigenaar zijn zonder naar de context te kijken en naar de beschikbaarheid van productiemiddelen (zowel materiaal als vakmensen) die schaars worden en onder druk komen te staan in de opgaven. Als opdrachtgever moet je weten of je vraag haalbaar is, ook ten aanzien van de uitstroom van vakmensen uit de sector. Ook opdrachtgevers moeten veel meer opzij kijken, langere termijn voor ogen hebben en zich bewust zijn dat zaken simpelweg niet meer oplosbaar zijn op het niveau van enkelvoudige projecten en een enkelvoudige keten. Dat vraagt een ander perspectief en een fundamenteel andere manier van werken!”

Als opdrachtgever moet je weten of je vraag haalbaar is, ook ten aanzien van de uitstroom van vakmensen uit de sector.

Grote veranderingen <-> Grote uitdagingen

Er zijn veel paradigmashifts gaande; van leveranciers die naar voren in het proces opschuiven tot opdrachtnemers versus -gevers. “Als je het hebt over circulariteit rijst meteen de vraag wie de eigenaar is van de restwaarde van het materiaal en hoe hij zorgt voor het terugbrengen ervan in de keten. En als de bouw een tijdelijke opslag is van materialen, wordt vastgoed steeds meer roerend goed. Deze veranderingen doen veel met de sector.”

Vraagharmonisatie als springplank naar industrialisatie

Bij De Bouwcampus lopen trajecten om succesvolle resultaten repeteerbaar te maken in de sector. Hermans is van mening dat vraagharmonisatie een eerste stap moet zijn om vergaande industrialisatie en de inzet van andere vormen van productie te realiseren. “De bouw wordt dan minder ‘one off’ (waarin elke ingreep in de fysieke omgeving zijn eigen planning en ontwerpproces kent, red.). Het is noodzakelijk dat je versimpelt in het bouwproces en productiestraten mogelijk maakt. De productiekant kan alleen volgen als de vraagstellende kant zich kan beheersen in de mate waarin het wil dat iets specifiek voor die ene situatie in maatwerk ontworpen en gemaakt wordt. Dat is echt opvoeding; want als je niet in staat bent om de vraag te harmoniseren zodat de markt zich er in de breedte op kan richten, blijven we buitengewoon inspannende trajecten doorlopen die inefficiënt zijn, en lopen we risico op lage kwaliteit en hoge faalkosten.”

Voor De Bouwcampus ligt daar de mooie en uitdagende taak om partijen te verbinden, “op opgavenniveau, zoals dat nu gebeurt,” voegt Hermans eraan toe, “zodat we allemaal echt kijken naar wat nodig is in de differentiatie. We moeten de productieketen betrekken om te weten welk deel van de vraag steeds zorgt dat ze moet afwijken, wat industrialisatie en repteerbaarheid in de weg staat. Maar vooral om even af te bewegen van de traditionele verhoudingen tussen opdrachtgever- en nemer, en meer te kijken naar de markt als communicerende vaten, ten bate van de grote maatschappelijke opgaven.”

Door: Barbara van Baarsel

Een dynamische club

Ad Korf

Transitiemanager

Amy Zijlmans

Transitiemedewerker

Atto Harsta

Transitiemanager

Banu Tawfiq

Transitiemedewerker

Brigitte Berends

Transitiemanager

Chris Aerts

Transitiemanager

David Groenhof

Eventmanager

Dennis Hauer

Transitiemanager

Donald Bezemer

Transitiemanager

Elien Rogaar

Transitie-expert

Ernst-Jan Luik

Financiële Controller

Hans Ouwerkerk

Communicatiemanager

Harald Versteeg

Transitiemanager

Henberto Remmerts

Transitiemanager

Inge-Lien Diercks

Transitiemedewerker

Ingeborg Ligtenberg

Transitiemanager

Ivonne Bulthuis

Transitiemanager

Jeroen Machielsen

Transitiemanager

Josja van der Veer

Bestuur: Bestuurslid

van der Veer

Bestuur: Bestuurslid

Leo Oosterveen

Transitiemanager

Majorie Jans

Bestuur: Bestuurslid

Jans

Bestuur: Bestuurslid

Mandy Schutz

Communicatiemedewerker

Marco Kock

Transitiemanager

Martin Wijnen

Bestuur: Voorzitter

Wijnen

Bestuur: Voorzitter

Michiel Damoiseaux

Transitiemanager

Nynke Sijtsma

Directeur

Olivier Lauteslager

Transitiemanager

Pepik Henneman

Transitie-expert

Rabiye Tokyay

Officemanager

Rob Konings

Transitiemanager

Rob Haans

Bestuur: Bestuurslid

Haans

Bestuur: Bestuurslid

Sander Wubbolts

Transitiemanager

Sebastiaan Hameleers

Transitiemanager

Theo Winter

Bestuur: Penningmeester

Winter

Bestuur: Penningmeester

Tim van Oorspronk

Transitiemedewerker

Tjerk Jaarsma

Transitiemedewerker

Tobias Verhoeven

Bestuur: Bestuurslid

Verhoeven

Bestuur: Bestuurslid

Wil Kovacs

Transitiemanager

Wytze Kuijper

Transitie-expert

Maak kennis met het Bouwcampus-team!

De Bouwcampus bestaat uit een groep enthousiaste mensen die zich ervoor inzet om de maatschappelijke meerwaarde van de bouwwereld te vergroten. 

Klik op de videoplayer om de interviews met enkele teamleden te bekijken.