Van icoon naar gewoon

In het kader van onze serie Transitie in de praktijk, zijn wij onlangs met een branche brede vertegenwoordiging naar het project Sawa in Rotterdam geweest. Voor wie het niet kent, het woongebouw Sawa verrijst aan de Lloydpier, en is volledig circulair en van hout. Met z’n vijftig meter hoogte is het nu al een icoon in Rotterdam. Vertrekpunt van de bijeenkomst was echter hoe we binnenstedelijke circulaire versterking kunnen versnellen en verbeteren. We weten inmiddels wel dat we de enorme bouwopgave, en het betaalbaar houden van de verduurzaming niet kunnen doen als we op dezelfde manier blijven werken.

Momenteel doen we er gemiddeld tien jaar over om van eerste planvorming tot daadwerkelijke oplevering te komen. Tien jaar! Als we het bouwproces optimaliseren kunnen we het wellicht terugbrengen naar zeven jaar. Willen we echter in 2030 ook maar enigszins in de buurt van de 900.000 woningen komen, dan moeten we naar drie jaar. Om dat te bereiken hebben we een systeemverandering nodig.

Tussen planuitvoering en realisatie zit bij Sawa vijf jaar. Er is ruim anderhalf jaar tijdwinst geboekt door het feit dat er nul bezwaren tegen het plan zijn ingediend. Omwonenden en mensen die er uiteindelijk gaan wonen zijn nauw in de planvorming meegenomen. En nog belangrijker er is ook echt heer hen geluisterd. Mede daardoor ontstond er een plan met maatschappelijk draagvlak. Verder is er de nodige kwaliteit aan het gebouw en vooral het gebied toegevoegd doordat alle partijen financieel het nodige water bij de wijn deden.

Is dat een systeemverandering? Het zijn in mijn ogen op z’n minst niet te onderschatten stappen in de transitie. Naar mijn mening begint de verandering vanuit welk perspectief je de opgave benadert. Wanneer dat perspectief de maatschappelijke opgave is, ontstaan er geheel andere oplossingen en krijg je een ander product dan wanneer bijvoorbeeld winstmaximalisatie het perspectief is. Ik zou voor het perspectief ‘van icoon naar gewoon’ willen gaan. Het liefst zo snel mogelijk.

Nynke Sijtsma
Directeur De Bouwcampus

< Vorige Volgende >

Aanjager van transitie

Binnen drie maatschappelijke opgaven zet De Bouwcampus verschillende transitietrajecten op:

Vervanging & Renovatie Infrastructuur
Verduurzaming Gebouwen & Omgeving
Herinrichting Stedelijke Ondergrond

Over De Bouwcampus

Bekijk vraagstukken met een andere blik samen met betrokkenen binnen en buiten de bouwsector.

Kunstwerken duurzaam in hun kracht

Vervanging & Renovatie Infrastructuur

Ontwikkelen en toepassen van een innovatieve aanpak om de omvangrijke vervangings- en renovatieopgave van infrastructuur duurzaam, betaalbaar en met acceptabele hinder te realiseren.

Om Nederland op rolletjes te laten lopen, moeten we de komende jaren hard aan de slag met vervanging en renovatie (V&R) van de infrastructuur. Dat is een enorme opgave, omdat de mensen en middelen ook nodig zijn voor de woningbouwopgave, energietransitie en klimaatadaptatie. Daarbij moet het ook nog eens op een duurzame en betaalbare manier en is het de bedoeling dat tijdens deze operatie alles het gewoon blijft doen en Nederland doordraait. Hoe we dat moeten doen? Daarop richt zich de opgave Vervanging & Renovatie Infrastructuur.

Met de focus op seriematig

In de infrastructuur zijn opdrachtgevers en uitvoerders van oudsher gewend om project voor project te werken. Er komt echter een golf van duizenden kleinere en grotere te vervangen of te renoveren bruggen, viaducten, sluizen en gemalen op ons af. Om dit binnen de maatschappelijke opgaves als klimaat, stikstof en woningtekort aan te kunnen, moeten we naar een andere manier van werken. De Bouwcampus richt zich op een meer seriematige aanpak. We moeten meer standaardiseren, meerdere kunstwerken in één aanbesteding naar de markt brengen en meer industrialiseren.

Zo’n seriematige aanpak heeft op zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers een grote impact. In de Open Leeromgeving Seriematige Aanpak V&R zijn we met dit vraagstuk bezig. Kijk voor meer informatie op het V&R Transitie Dashboard.

Lopende transitietrajecten

Open Leeromgeving Seriematige Aanpak

Van idee naar uitvraag aan de hand van concrete vraagstukken

Contactpersoon

Focus, vaart en impact

Binnen drie maatschappelijke opgaven richten we transitietrajecten in voor vraagstukken met een brede basis van vraageigenaren.

Over de opgaven

Gebouwen bestendig voor de toekomst

Verduurzaming Gebouwen & Omgeving

Doorbraken realiseren om de transitie naar een toekomstbestendige en CO₂-neutrale gebouwenvoorraad te versnellen. Voor utiliteitsbouw, woningbouw, nieuwbouw en bestaande bouw.

In 2050 CO₂-neutraal, dat is de klimaatdoelstelling waar we als samenleving voor staan. De Nederlandse bouwsector speelt een belangrijke rol bij deze enorme opgave. Enerzijds is dit een energieopgave waarbij ruim 7 miljoen woningen en 1 miljoen utiliteitsgebouwen moeten worden getransformeerd tot energiezuinige gebouwen met duurzame elektriciteits- en warmtevoorzieningen. Anderzijds is reductie en verandering van ons grondstoffengebruik nodig voor de overgang naar een circulair bouwproces.

Het realiseren van deze duurzaamheidsambities kan alleen met een integrale en gebiedsgerichte aanpak. Zo vragen alleen al warmte- en koelsystemen en de opwekking van energie om lokaal maatwerk en het bij elkaar brengen van belanghebbenden. Daarnaast vereisen deze transities nieuwe businessmodellen en andere manieren van samenwerken.

We onderzoeken hoe we binnen de bouwsector een voortvarende start van de verduurzamingsopgave kunnen bewerkstelligen en voorwaarden voor opschaling en uitrol kunnen creëren. Door te leren van technische en organisatorische innovaties, door ervaring op te doen met wat kosteneffectief is en door na te gaan wat in verschillende situaties praktisch haalbaar is.